A Tale of Two Seas: The Dead Sea and the Sea of Galilee
![]() |
Sea of Galilee & Dead Sea Image credit: Billhogan77
Nang
na Khristian khat ebe Bible bi tam ga hiak thang nu tuipui (sea) Dead Sea
khatle Sea of Galilee kounu meng ngaisu ngaak rwe. Heiba tuipui kani ya
luitakrai (history) biza hiakthang nu zamak ka intun tanga Israel bi am me.
Nang na kakhan nu zaye, kakhan maknu zaye. Pam tuda tuipui khat meng Dead Sea
maktabe Thinu Tuipui diga basak thang nu bo? Heiba tuipui kani ding nga map bi
phaang nge be, nai kale nu we hazamak ka heiba tuipui kani ding Jordan tuikwang
na tui kathan kathan phunthang nuwe atiyeda hei kani om meiri ya tei tei ye.
Tuipui khatna ring nu meiri phun ne tuipui khat na thinu meiri phun ne.
Sea
of Galilee na Israel om kasak pekla (north) la amme. Jesu om bakaan bi heiba
tuipui kom bi inmwan tamga am ngaak e. Roman empire bi heiba tuipui khatle bariak
meng se tak ngaak e balang ba Sea of Galilee bi nga khatle saza nu khouring
khatle thingna tamga am ngaak e. Heiba tuipui bahak pi Jisu na ba om sebok
kathang dam nu meiri anina theiye. Aitga ba om sebok rwan le diga nga (fish)
tam ga nam dam nu meiri le Bible bi hiak thang nge (see John 21:1-10).
Atiluga Dead Sea (Thinu Tuipui) na Israel om kathwei (south) pekla am me. Mi kasem heiba tuipui bi kama talei kaling rakan nu hung luga tubasiat nu we diga le rinne. Heiba tuipui bi bachi saruk tamme. Hazamak ka bromide saruk le tamme. Atibriak pina ring nu khouring khatle thingna louna khatchale ring ngam mak e khatle mong ngam mak nuwe.
Anina
Dead Sea le Sea of Galilee om lang bi
zong min khut ebe heiba tuipui kaniya 63 miles khakcha namla kalenu we. Atiyeda
pam tuda tuipui khatna khouring, nga khatle thingkung na sip nu bo? Atiluga
tuipui khatpina ring nu pot khatchale maak nu bo? Nang baning phaang mak po? Atiga
map bi phaang chuiga phaang nge be theilune.
Sea of Galilee bi tuiga ding chum chum za ong nu mak e (not stagnant) atiyeda bakhou lwaang khut nu tuiga maan na piswak lat luga Jordan tuikwang bi pilwang swak lat e. Bakhou tuiring kasak la zana khut nu tomak e atiyeda ding ong nu tui ding ga kathwei la pilwang sat lat e.
Atiyeda
Dead Sea ding ga phaang lat o. Haba tuipui biga Jordan tui lwaang khutluga
lwaang swak lat mak e. Heiba tuipui na lwaang khut nu tui ding za lou zalu ga
piswak lat nu dinu ga bakhou khat chale maak e. Jordan tuikwang zamak ka
tuiswan katei katei le Dead Sea bi lwang thang nge atiyeda bakhou na tuikwang
khatpi pilwang swak nu dinu maak e.
Bible
bi piswak nu om lang bi tamga hiak thang nge atiyeda sian piswak nu dingza
piswak nu we diga lou nu we be laan nu ngaak ne.
Bible
bi piswak nu om lang bi tamga hiak thang nge. Haga kasem phaang bacham zo.
Khopsaga
tachi bwannu dinu thwei bi “Mi pakhat khat na balungning bi han thang nu ga pi
ding gaye, kheithinu tomak ka mak tabe pi maknu za maknu danga pi mak ting
gaye; balangbe karo karoga pinu mi ding
Rikrwang na kriang nge. Atiga balang bing bi, bakaan bathin nani khou baat nu
to mak lang kasanu chwan bing khopsaga am dam lang Rikrwang na Baphaangkriang
ga nani khou pi khopsa thang nu ngam me”. Nani nun aang ga pi ngam lang balang
bing bi nani ding pi lung sat hang lune, haba om langna ani paan bina Rikrwang
ding swanka lune." (2 Corinthian 9: 7-8 & 11)
Aih
Sanu Nun dinu thweibi “Nakhou ninu bing lang ga pi thang biyo. Nakhouna naom
pot lou thou damme dabe haga kalou lat mak o. Mi nunna nani khou pi to thang
nwam nu bin ga nani na le bani khou to thang biyo. Nanina nani ding kriang nuza
ding kriang nge dabe, nani ding swanka lang pa am ambo? Balangbe nohmi nun na
hakna bani ding kriang nu mi nun ding kriang nge”.
(Luke 6: 30-32)
A
gift opens the way and ushers the giver into the presence of the great. (Proverbs 18: 16)
A
generous person will prosper, whoever refreshes others will be refreshed. (Proverbs 11:25)
Do
not withhold good from those to whom it is due, when it is in your power to act.(Proverbs 3: 27)
The
wicked borrow and do not repay, but the righteous give generously. (Proverbs
37:21)
Nang
na kakhan nu zaye, pam toda abaan rwan na aisa nu bo? Maktabe pam tuda rwan na
maisa nu dou nu bo? Dinu tangai tamga ngai zaye. Kasanu za dou luga lung nu
heiya tom tak e, mak e diga rin za ngaak ne. Mi katam na riangre maisia nu dou
nu zwe. Atiga anina Rikrwang rithoi ding za lou lang kakhan ne be soi lune. Kasak
pi tuipui kani meiri gadan, tuiga lwang sat makka ding (stagnant) ting ong nge
be barik khutlune khatle inza mak nu mak tabe laina phunswak nu tui gon lune. Atibriak
pina ani na kangam nu bakaan, pot, choungbiak laa biak, sian batui , ningting
katei katei ani lang khopka pithang ong nu heiya anikhou ri(hide) thang mak ka
piswak ngam lang karam zo.
All Bible (English) references in the article are taken from
New International Version (NIV).
If you like this article or have anything to share,
comment below or write to us at isaacnka@gmail.com.
|
Comments
Post a Comment