Tradition|Superstition|Taboo|Saying|Proscription in Inpui (Kabui) Society: Going Back to the Roots (Series 1)|Naga|Manipur


The following are some of the traditions, sayings, superstitions, and taboos observed in Inpui society. But some of them are abandoned in the face of modern values; especially those values which are not reasoned with the present social system. It is interesting to note that there is a drastic shift in value inheritance within a span of two to three decades. There are variations in some sayings but the central idea remains the same. 

1.  Lumik tabi sam kachatnu sa mak ae.
2.  Lumik tapek la in (sleep) kaneinu sa mak ae.
3.  Zingpha bahuinu maktabe kuttin semnu sa mak ae.
4.  Tazon katha bi pa sui katha senu sa mak ae.
5.   Tazon kalak swak bi kekaam inchang peklana kaam swak lang nge.
6. Tazon katha bi in kanei hanphang latnu sanne.
7. Kana bathak rwe be micho ong theiye.
8.  Mangla miding inman ne be nating kakhan ong daye.
9. Lungthu bi meirik nap rwe be man (visitors) hung theiye. 
11. Bazi inbi teina (swift) kabu kainu lanne.
12. Thakra kra swakna nu ding kutzung na kahin rwe be thu theiye. 
13. Lounun bi nun hanka san ne.
14. Mik kai rwe be samak ae.
15.  Banui lairwe be chap theiye.
16. Meisum pan nibi nupa thi karang theiye.
17. Kut baza bathak ae be sian hung theiye. 
18.Thabung chwaang bi toksa maktabe tazong mu rwe be thi thei ye. 
19.  Mang la chakamei na kaap ae be inbei baiye.
20.  Kanan/balei ei rwe be zan an sa theiye. 
21. Naosen rwan aan lukalok sa sanu sa mak ae. 
22. Nasoen rwan aan karin sa rwe be loubaat se bi ruizem ban theiye/lampui maan theiye. 
23. Mang la nga (fish) inman rwe be sian phang thei ye. 
24.Toksa lampui takan nu dou yebe dao sa mak theiye. 
25. Zingpha aan khwaang rwe be sa maknu swak theiye. 
26.  Khwazin aan khwang rwe be kalaaknu cham theiye. 
27. Ui chap rwe be chamsia nu swak theiye. Zingpha ui chap rwe be mithi theiye. 
28.  Ba banim/balai (birds) inmwan bi hung baraam rwe be sa maknu swak theiye. 
29. Ba-ak zwang hung rwe mithi theiye.
30.  Langkia zwang hung rwe be sa mak e. 
31.  Saangbaan tazam lwang rwe be karaan swak theiye/leichat hung theiye.
32.Tamsai pwak ting kutzung na kahin sanne. 
33.Tuikhun tukot rwe be basa basa man saye. 
34. Senziak chungbi ui ziak aat thang nge be meikou kalaak theiye. 
35.  Buban khet thun tutnu bu kraanmi sa sanne. 
36.  Tamei na tazwan pot bacha sanne. 
37.  Rwa khatcha na kasunnu busun kapaisa sa sanne. 
38.  Kamaisa nachang (banana) phannu sanu ngaphinnu pon theiye. 
39.  Kathing brusa yebe basa kut phannu pon theiye.
40.  Thakra kra maknu thingkung pwansoi basoi thang be kra theiye.
41.  Rwan meikum bi bachim thang rwe be mikcho theiye.
42.  Lou bi basa tanu ding zang zang (sazanu) saluga balao we be hung tamkhit khit ae.
43.  Saang phun bi bakiak rwe be busa lang maak thei rwe. 
44.  Loubi basi (scare crow) thangnu ding banui yebi khouring khatle basa kachi mak ae. 
45.  Khang theisak sui samaknu mui siaye. 
46.  Saang paan pha sao (top) baat rwe be saang sat chun loiye.
47. Basa katui ongnu ding chorwe be maan theiye. Basa katui ongnu ding lou makka khamthangnu braan dam thei ye.
48.Kathirwan ding inman nebi khwasun theiye.
49. Ponnu lumik pi kut/ket tin kachatnu san ne.
50.Ansan sanu ngathu theiye.

NB: Thanks to Inpui Rwan Delhi Watsapp Group for sharing the above gems. Those who participated in knowledge sharing were Gracy Khumba, Philemon Bariam, Aphun Khumba, Alan Inpui, Shem Khumba, Kinsa Riamroi, Apila Inka, Jesse Inka, Melody Bariam, Kinzin Khumba, Dela Bariam, Ramzin Inka, and my appreciation especially to Mordecai Riamroi for taking an extra role in sharing these old thoughts.

Kindly feel free to share your thoughts in the comment section below. Necessary correction and addition will be done.

Comments

Popular Posts